Nền kinh tế Việt Nam ngày càng mở cửa và thu hút nhiều nguồn vốn đầu tư nước ngoài đã tạo cơ hội cho các doanh nghiệp FDI phát triển. Vậy chính xác doanh nghiệp FDI là gì? Nguyên lý hoạt động của các doanh nghiệp FDI như thế nào? Quy trình, thủ tục đăng ký ra sao? Mời bạn cùng Tino Group tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!

Doanh nghiệp FDI là gì?

Doanh nghiệp FDI (Foreign Direct Investment – Đầu tư trực tiếp nước ngoài) là một thực thể kinh tế được thành lập hoặc mua lại bởi một nhà đầu tư, công ty hoặc chính phủ từ một quốc gia khác. Khác với đầu tư chứng khoán thông thường, FDI thường liên quan đến việc sở hữu một phần đáng kể hoặc toàn bộ một doanh nghiệp nước ngoài nhằm mở rộng hoạt động kinh doanh sang một khu vực mới.

Nói cách khác, doanh nghiệp FDI là một công ty có nguồn vốn chủ yếu đến từ nước ngoài. Sự ra đời của các doanh nghiệp này không chỉ mang vốn đầu tư mà còn tạo ra những liên kết kinh tế bền vững giữa các quốc gia, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế toàn cầu.

(Định nghĩa theo bài viết: Foreign Direct Investment (FDI): What It Is, Types, and Examples trên trang Investopedia.com)

Doanh nghiệp FDI hoạt động như thế nào?

Mục tiêu đầu tư của doanh nghiệp FDI

Các doanh nghiệp FDI thường nhắm đến những quốc gia có nền kinh tế mở, lực lượng lao động có tay nghề cao và tiềm năng tăng trưởng vượt trội. Họ ưu tiên những môi trường có sự quản lý “dễ thở” của chính phủ, nhằm tối đa hóa hiệu quả đầu tư và giảm thiểu rủi ro pháp lý.

Phạm vi đầu tư của doanh nghiệp FDI

Ngoài việc cung cấp vốn, FDI còn bao gồm việc chuyển giao quản lý, công nghệ và thiết bị. Đây là cách giúp các doanh nghiệp FDI cải thiện sức mạnh tài chính, thiết lập quyền kiểm soát hoặc ít nhất là ảnh hưởng đáng kể đến việc ra quyết định trong doanh nghiệp nhận đầu tư.

Tác động của FDI đối với nền kinh tế

Quy mô dòng vốn FDI là rất lớn. Năm 2022, tổng giá trị FDI trên toàn cầu đạt khoảng 1.28 nghìn tỷ đô la. Mỹ là nơi thu hút FDI nhiều nhất, tiếp theo là Trung Quốc, Brazil, Australia và Canada. Về dòng vốn đầu tư ra nước ngoài, Mỹ cũng dẫn đầu, tiếp theo là Nhật Bản, Trung Quốc, Đức và Vương quốc Anh.

Ảnh hưởng của FDI đối với thị trường quốc tế

Tỷ lệ FDI so với GDP là chỉ số quan trọng đánh giá sức hấp dẫn của một quốc gia đối với đầu tư dài hạn. Trung Quốc có nền kinh tế nhỏ hơn Mỹ nhưng tỷ lệ FDI trên GDP năm 2022 là 1%, so với 1,5% của Mỹ. Đối với các nền kinh tế nhỏ và năng động, tỷ lệ này thường cao hơn đáng kể. Ví dụ, Cayman Islands đạt 359,2% và Hồng Kông là 33,6% vào năm 2022.

Các loại hình doanh nghiệp FDI phổ biến

Dưới đây là 3 loại hình doanh nghiệp FDI phổ biến hiện nay. Mỗi loại hình mang lại những lợi ích và chiến lược đầu tư khác nhau. Mời bạn cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé!

FDI theo chiều ngang

FDI theo chiều ngang là hình thức đầu tư mà các nhà đầu tư mở rộng hoạt động kinh doanh của mình sang một quốc gia khác, nhưng vẫn trong cùng một ngành hoặc lĩnh vực. Đây là cách giúp họ tận dụng lợi thế về quy mô, tiếp cận thị trường mới, giảm chi phí sản xuất và tăng cường năng lực cạnh tranh.

Ví dụ: Một hãng sản xuất ô tô Nhật Bản mở nhà máy lắp ráp tại Việt Nam để phục vụ thị trường Đông Nam Á. Hay một chuỗi cửa hàng thời trang nhanh của Mỹ mở rộng hệ thống cửa hàng tại các thành phố lớn của Trung Quốc.

FDI theo chiều dọc

FDI theo chiều dọc liên quan đến việc một công ty đầu tư vào các công đoạn khác nhau trong chuỗi cung ứng của sản phẩm. Nhờ đó, doanh nghiệp kiểm soát quy trình sản xuất tốt hơn, giảm chi phí và đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Ví dụ: Một công ty sản xuất đồ uống có ga có thể đầu tư vào các nhà cung cấp nguyên liệu như đường, hoa quả, hoặc đầu tư vào các công ty phân phối để đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

FDI tập trung

FDI tập trung là hình thức mà một công ty mẹ đầu tư vào nhiều công ty con hoạt động trong các ngành khác nhau. Hình thức này giúp doanh nghiệp đa dạng hóa rủi ro, tận dụng cơ hội đầu tư ở nhiều lĩnh vực và tăng sức mạnh cạnh tranh trên thị trường.

Ví dụ: Một tập đoàn đa quốc gia có thể sở hữu các công ty con hoạt động trong lĩnh vực công nghệ, bất động sản, tài chính và tiêu dùng. Việc đa dạng hóa này giúp tập đoàn ổn định hơn trước những biến động của thị trường.

Điều kiện để thành lập doanh nghiệp FDI tại Việt Nam

Dựa trên quy định tại Khoản 19 và Khoản 22 Điều 3 Luật Đầu tư 2020, để một doanh nghiệp được xem là doanh nghiệp FDI, cần đáp ứng ít nhất một trong các điều kiện sau:

• Nhà đầu tư nước ngoài là thành viên sáng lập: Doanh nghiệp được thành lập bởi một hoặc nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Các nhà đầu tư này có thể là cá nhân hoặc tổ chức được thành lập theo pháp luật nước ngoài.
• Nhà đầu tư nước ngoài góp vốn: Doanh nghiệp được thành lập bởi cả nhà đầu tư trong nước và nước ngoài Tuy nhiên, phần góp vốn của nhà đầu tư nước ngoài phải chiếm một tỷ lệ nhất định.

Điều kiện chung để thành lập doanh nghiệp FDI:

• Ngành nghề kinh doanh: Doanh nghiệp FDI chỉ được phép kinh doanh các ngành nghề mà pháp luật Việt Nam cho phép và không bị cấm.
• Thủ tục đăng ký: Doanh nghiệp FDI phải thực hiện đầy đủ các thủ tục đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật Việt Nam.
• Vốn điều lệ: Doanh nghiệp FDI phải có vốn điều lệ tối thiểu theo quy định của pháp luật và ngành nghề kinh doanh.
• Các giấy tờ, hồ sơ: Doanh nghiệp phải chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ, hồ sơ theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Nhìn chung, để trở thành doanh nghiệp FDI tại Việt Nam, yếu tố quan trọng nhất là sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài, có thể là thành viên sáng lập hoặc là nhà đầu tư góp vốn. Ngoài ra, doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định chung của pháp luật Việt Nam về thành lập và hoạt động doanh nghiệp.

Quy trình và thủ tục để thành lập doanh FDI Việt Nam

Quy trình và thủ tục để thành lập doanh nghiệp FDI tại Việt Nam bao gồm 4 bước sau.

Bước 1: Nộp đơn xin cấp Giấy chứng nhận đầu tư

Đầu tiên, nhà đầu tư cần thành lập một công ty tại Việt Nam và nộp đơn xin Giấy chứng nhận đầu tư. Nếu hoạt động kinh doanh nằm trong lĩnh vực có điều kiện, nhà đầu tư phải xin giấy phép đầu tư riêng. Sau đó, nhà đầu tư nước ngoài có thể tham gia chuyển nhượng vốn góp. Đối với hoạt động bán lẻ hoặc sản xuất, doanh nghiệp cần xin thêm giấy phép kinh doanh hoặc các giấy phép cần thiết khác.

Bước 2: Đăng ký thành lập doanh nghiệp

Sau khi nhận được Giấy chứng nhận đầu tư, doanh nghiệp cần đăng ký thành lập tại Phòng Đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư.

Bước 3: Công bố thông tin đăng ký doanh nghiệp

Trong vòng 30 ngày kể từ khi được cấp Giấy chứng nhận đầu tư, doanh nghiệp phải công bố thông tin trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Đây là bước bắt buộc để hoàn tất quá trình đăng ký.

Bước 4: Nộp hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoạt động bán lẻ

Đối với các doanh nghiệp có hoạt động bán lẻ, cần nộp các giấy tờ cần thiết để xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Hồ sơ bao gồm: đơn đề nghị cấp giấy phép kinh doanh, bản giải trình về điều kiện hoạt động, xác nhận năng lực tài chính, xác nhận của ngân hàng, bản sao Giấy chứng nhận đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và giấy ủy quyền cho công ty luật nếu có.

Tóm lại, doanh nghiệp FDI là cầu nối quan trọng giữa các nền kinh tế, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam. Hiểu rõ về FDI là gì giúp chúng ta đánh giá được vai trò và tầm quan trọng của loại hình doanh nghiệp này. Hãy tiếp tục theo dõi Tino Group để đón đọc những bài viết hay và hữu ích khác bạn nhé!

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Aslgate. Process and Procedures for Establishing Foreign Direct Investment (FDI) Businesses in Vietnam. Aslgate.com. https://aslgate.com/process-and-procedures-for-establishing-foreign-direct-investment-fdi-businesses-in-vietnam
2. Charlene Rhinehart. (2024, June 06). Foreign Direct Investment (FDI): What It Is, Types, and Examples. Investopedia.com. https://www.investopedia.com/terms/f/fdi.asp#citation-13
3. LawNet. (2022, October 22). Vietnam: What is an FDI enterprise? What conditions must be met to become an FDI enterprise?. Lawnet.vn. https://lawnet.vn/en/laws/vietnam-what-is-an-fdi-enterprise-what-conditions-must-be-met-to-become-an-fdi-enterprise-28633.html

Những câu hỏi thường gặp