Lập kế hoạch là gì trong kinh doanh? Mục đích của bản kế hoạch kinh doanh là gì? Có bao nhiêu loại kế hoạch trong kinh doanh? Trong bài viết dưới đây, Tino Group sẽ giúp bạn tìm hiểu khái niệm lập kế hoạch trong kinh doanh. Mời bạn cùng đón đọc ngay nhé!

Lập kế hoạch là gì trong kinh doanh?

Lập kế hoạch trong kinh doanh là quá trình tạo ra một tài liệu chi tiết nhằm xác định mục tiêu, sứ mệnh và phương hướng hoạt động của doanh nghiệp. Mỗi kế hoạch kinh doanh sẽ khác nhau tùy vào ngành nghề và quy mô. Nhưng về cơ bản, kế hoạch kinh doanh vẫn là “chiếc la bàn” giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả, đạt được những mục tiêu đã đề ra.

Kế hoạch kinh doanh bao gồm các khía cạnh quan trọng, như chiến lược tiếp thị, tài chính và phát triển. Đối với các doanh nghiệp mới, một kế hoạch kinh doanh tốt sẽ là yếu tố giúp thu hút nhà đầu tư, minh chứng tính khả thi và tiềm năng lợi nhuận của dự án. Ngay cả những công ty lớn, đã có tên tuổi cũng cần điều chỉnh kế hoạch kinh doanh để thích ứng với môi trường kinh doanh mới và thay đổi của thị trường.

Vì sao nên lập kế hoạch trong kinh doanh?

Trên thực tế, chỉ có khoảng 48% doanh nghiệp có thể tồn tại sau 5 năm hoạt động. Vì vậy, việc sở hữu một kế hoạch kinh doanh rõ ràng, cụ thể là bước đầu quan trọng nhất để xây dựng nền tảng cho sự thành công lâu dài của doanh nghiệp. Dưới đây là 8 lợi ích khi xây dựng kế hoạch kinh doanh.

Đảm bảo vốn đầu tư từ nhà đầu tư

Kế hoạch kinh doanh giúp doanh nghiệp thuyết phục nhà đầu tư và ngân hàng về khả năng thành công, cân bằng và sinh lời. Tài liệu này cho thấy cách mà doanh nghiệp sẽ sử dụng nguồn vốn, cùng chiến lược đạt mục tiêu tài chính. Các nhà đầu tư cần biết khi nào họ có thể hoàn vốn và điều này sẽ được thể hiện rõ ràng qua các kế hoạch tiếp thị, tài chính, hoạt động. Một kế hoạch kinh doanh mạnh mẽ là chìa khóa để thu hút nguồn vốn cần thiết cho sự phát triển của doanh nghiệp.

Tài liệu hóa chiến lược và mục tiêu của công ty

Kế hoạch kinh doanh không chỉ liệt kê mục tiêu mà còn giải thích chi tiết cách đạt được chúng. Từ chiến lược tiếp thị đến hoạt động kinh doanh, mọi khía cạnh cần được mô tả rõ ràng và đầy đủ, giúp doanh nghiệp trả lời mọi câu hỏi từ nhà đầu tư và đối tác. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể lường trước mọi kịch bản có thể xảy ra, từ đó hỗ trợ cho việc dự báo tài chính và lộ trình phát triển để đi đúng hướng.

Xác thực ý tưởng kinh doanh

Một ý tưởng kinh doanh có thể nghe rất hay, nhưng chỉ khi viết ra, bạn mới thực sự thấy được tính khả thi của ý tưởng ấy. Kế hoạch kinh doanh giúp ban lãnh đạo xác thực ý tưởng thông qua việc phân tích quy trình tiếp cận thị trường, nhu cầu vốn và dự báo lợi nhuận. Qua đó, những điểm yếu tiềm tàng sẽ được phát hiện, cho phép điều chỉnh chiến lược trước khi triển khai thực tế. Không chỉ giúp ý tưởng trở nên thực tế hơn, đây còn là cách khẳng định sự nghiêm túc và cam kết của người sáng lập.

Nhận diện các vấn đề tiềm ẩn

Kế hoạch kinh doanh hoạt động như một hệ thống cảnh báo sớm, giúp xác định các vấn đề tiềm ẩn trước khi chúng trở thành trở ngại lớn. Bằng cách nghiên cứu thị trường, phân tích chiến lược đối thủ và đánh giá dự báo tài chính, kế hoạch sẽ chỉ ra những điểm yếu và rủi ro. Thông qua đó, doanh nghiệp có thể phát triển các kế hoạch dự phòng, chiến lược giảm thiểu rủi ro, giúp tránh những sai lầm tốn kém và tạo niềm tin cho nhà đầu tư rằng doanh nghiệp đã chuẩn bị kỹ lưỡng cho nhiều tình huống khác nhau.

Thu hút và giữ chân nhân tài

Một kế hoạch kinh doanh rõ ràng về tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị của công ty giúp thu hút những nhân tài có chung chí hướng. Khi nhân viên thấy được tiềm năng phát triển và sự ổn định của doanh nghiệp, họ sẽ cảm thấy an tâm, có động lực gắn bó lâu dài. Kế hoạch kinh doanh thể hiện môi trường làm việc tích cực và cơ hội thăng tiến, từ đó không chỉ thu hút nhân tài mới mà còn giữ chân những nhân viên quan trọng, góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Cung cấp lộ trình cho doanh nghiệp

Kế hoạch kinh doanh đóng vai trò như một lộ trình chi tiết cho tương lai của doanh nghiệp. Lộ trình này giúp xác định mục tiêu, chiến lược và các hành động cụ thể cần thực hiện để đạt được những mục tiêu đó. Khi doanh nghiệp đối mặt với thử thách hoặc sự phân tâm, kế hoạch này giúp duy trì sự tập trung và định hướng rõ ràng. Là công cụ tham chiếu quan trọng, kế hoạch kinh doanh giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định thông minh, phù hợp với tầm nhìn tổng thể, từ đó tạo nên một con đường phát triển vững chắc.

Tăng cường khả năng tiếp thị

Kế hoạch kinh doanh không chỉ là một bản hướng dẫn nội bộ mà còn là công cụ tiếp thị mạnh mẽ. Khi doanh nghiệp tìm kiếm nhà đầu tư, đối tác hoặc khách hàng mới, kế hoạch này sẽ trình bày những điểm mạnh, giá trị độc đáo và tiềm năng phát triển của công ty. Thông qua các góc nhìn chuyên nghiệp, mang tính chiến lược, kế hoạch kinh doanh cho thấy sự cam kết và tư duy chiến lược của doanh nghiệp. Từ đó, doanh nghiệp có thể thu hút đúng đối tượng bằng cách nêu rõ thị trường mục tiêu, lợi thế cạnh tranh và dự báo tài chính. Tóm lại, kế hoạch kinh doanh đóng vai trò như một lời chào hàng đầy thuyết phục.

Giúp phát triển các kế hoạch kinh doanh mới

Một kế hoạch kinh doanh được xây dựng kỹ lưỡng là nền tảng để phát triển các kế hoạch kinh doanh mới. Khi doanh nghiệp mở rộng hoặc bước vào thị trường mới, kế hoạch này sẽ cung cấp các nguyên tắc và quy trình cơ bản, giúp dễ dàng điều chỉnh hoặc phát triển thêm. Hơn hết, kế hoạch kinh doanh cũng cung cấp một khung sườn để đối chiếu và phân tích hiệu quả của các sáng kiến mới, từ đó giúp doanh nghiệp duy trì sự nhất quán và hiệu quả trong các hoạt động phát triển.

Các yếu tố cần có khi lập kế hoạch kinh doanh

Trước khi lập kế hoạch kinh doanh, bạn cần phải hiểu rõ những yếu tố then chốt để giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Dưới đây là 10 yếu tố cần có khi lập kế hoạch kinh doanh.

Tiêu đề và phụ đề

Tiêu đề và phụ đề giúp người đọc hiểu ngay rằng đây là kế hoạch kinh doanh. Phụ đề nên tóm tắt ngắn gọn câu chuyện và mục tiêu của doanh nghiệp, tạo ấn tượng ban đầu, định hướng cho nội dung kế hoạch.

Ví dụ:

Tóm tắt điều hành

Tóm tắt điều hành cung cấp cái nhìn tổng quan về doanh nghiệp, bao gồm: sứ mệnh, giá trị cốt lõi và mục tiêu dài hạn. Đây là phần đầu tiên mà nhà đầu tư và đối tác sẽ đọc để nắm bắt những điểm chính của kế hoạch.

Ví dụ:

Trung tâm Yoga và Spa [Tên trung tâm] có sứ mệnh mang đến những trải nghiệm thư giãn và chăm sóc sức khỏe toàn diện cho người dân thành phố. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và không gian hiện đại, chúng tôi cam kết nâng cao chất lượng cuộc sống cho khách hàng.

Mô tả doanh nghiệp

Phần này giới thiệu ngắn gọn về doanh nghiệp, bao gồm tên, năm hoạt động, sản phẩm hoặc dịch vụ chính và định vị trên thị trường. Mô tả cung cấp thông tin cơ bản để người đọc hiểu rõ hơn về doanh nghiệp.

Ví dụ:

[Tên trung tâm] là trung tâm Yoga và Spa cao cấp, được thành lập vào năm [năm]. Chúng tôi cung cấp các lớp học Yoga đa dạng, dịch vụ Spa thư giãn và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe tự nhiên.

Cơ hội kinh doanh

Cơ hội kinh doanh giải thích cách doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu thị trường mà không đối thủ nào có thể làm tốt hơn. Phần này nêu rõ vấn đề mà doanh nghiệp giải quyết và giá trị mang lại cho khách hàng mục tiêu.

Ví dụ:

Với lối sống ngày càng bận rộn, nhu cầu về các dịch vụ thư giãn và chăm sóc sức khỏe của người dân thành phố ngày càng tăng. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu những địa điểm cung cấp dịch vụ chất lượng cao và không gian thoải mái. [Tên trung tâm] sẽ đáp ứng nhu cầu này bằng cách cung cấp các dịch vụ yoga và spa đa dạng, phù hợp với nhiều đối tượng khách hàng.

Phân tích cạnh tranh

Phân tích cạnh tranh đánh giá vị trí của doanh nghiệp trong ngành, xác định điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức. Phần này giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược cạnh tranh hiệu quả dựa trên hiểu biết sâu sắc về đối thủ.

Ví dụ:

Thị trường Yoga và Spa tại Thành phố Hồ Chí Minh đang phát triển rất nhanh, với sự cạnh tranh từ nhiều trung tâm khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết các trung tâm này tập trung vào một đối tượng khách hàng nhất định hoặc cung cấp các dịch vụ hạn chế. [Tên trung tâm] sẽ khác biệt hóa bằng cách cung cấp các dịch vụ đa dạng, không gian sang trọng và đội ngũ chuyên nghiệp.

Thị trường mục tiêu

Thị trường mục tiêu mô tả khách hàng lý tưởng của doanh nghiệp, bao gồm các yếu tố như nhân khẩu học, tâm lý học và hành vi. Việc xác định đúng đối tượng giúp doanh nghiệp tập trung nguồn lực vào khách hàng có giá trị cao nhất.

Ví dụ:

Khách hàng mục tiêu của chúng tôi là những người từ 25-45 tuổi, có thu nhập cao, quan tâm đến sức khỏe và làm đẹp, sống và làm việc tại các quận trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh.

Kế hoạch tiếp thị

Kế hoạch tiếp thị phác thảo cách doanh nghiệp sẽ tiếp cận và thu hút khách hàng mục tiêu. Phần này nên bao gồm các chiến lược tiếp thị chủ chốt, từ quảng cáo đến tiếp thị nội dung, giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu tiếp thị của mình.

Ví dụ:

Chúng tôi sẽ sử dụng các kênh tiếp thị đa dạng để tiếp cận khách hàng mục tiêu, bao gồm:

Tóm tắt tài chính

Tóm tắt tài chính cung cấp cái nhìn tổng thể về tình hình tài chính của doanh nghiệp, bao gồm: thu nhập, chi phí, nợ và lợi nhuận dự kiến. Đây là phần quan trọng để thuyết phục nhà đầu tư về khả năng tài chính và tiềm năng phát triển của doanh nghiệp.

Ví dụ:

Trong năm đầu tiên, chúng tôi dự kiến đạt doanh thu [số tiền] và lợi nhuận [số tiền]. Để đạt được mục tiêu này, chúng tôi cần huy động vốn [số tiền] để đầu tư vào cơ sở vật chất, marketing và hoạt động kinh doanh.

Đội ngũ

Phần này giới thiệu các thành viên chủ chốt trong đội ngũ quản lý, nêu rõ vai trò và trách nhiệm của từng người. Đội ngũ mạnh mẽ và giàu kinh nghiệm sẽ tạo niềm tin cho nhà đầu tư về khả năng thực hiện kế hoạch.

Ví dụ:

Đội ngũ quản lý của chúng tôi gồm các chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực yoga, spa và kinh doanh. [Tên] là người sáng lập và Giám đốc điều hành, có hơn 10 năm kinh nghiệm trong ngành yoga.

Yêu cầu vốn

Yêu cầu vốn trình bày số tiền cần huy động, mục đích sử dụng và thời gian dự kiến hoàn trả. Phần này giúp nhà đầu tư hiểu rõ về nhu cầu tài chính của doanh nghiệp và lý do nên đầu tư vào dự án.

Ví dụ:

Chúng tôi cần huy động [số tiền] để đầu tư vào việc thuê mặt bằng, trang bị thiết bị, marketing và hoạt động kinh doanh trong 6 tháng đầu.

7 loại kế hoạch kinh doanh thường gặp

Khi lập kế hoạch kinh doanh, doanh nghiệp cần chọn loại kế hoạch phù hợp để đáp ứng mục tiêu cụ thể. Dưới đây là 7 loại kế hoạch kinh doanh thường gặp.

Kế hoạch kinh doanh khởi nghiệp

Đây là kế hoạch dành cho những doanh nghiệp mới thành lập, tập trung vào việc xây dựng nền móng cho sự thành công. Kế hoạch này bao gồm các chiến lược cũng như kế hoạch tiếp cận thị trường, thường được viết từ đầu và tham chiếu dữ liệu ngành hiện tại. Mục tiêu của kế hoạch kinh doanh khởi nghiệp giúp xác định các ưu tiên hàng đầu như tài chính, tiếp thị và văn hóa doanh nghiệp.

Kế hoạch kinh doanh khả thi

Đây là kế hoạch tập trung vào một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể, giúp doanh nghiệp xác định tính khả thi của ý tưởng kinh doanh. Kế hoạch này bao gồm mô tả chi tiết sản phẩm, phân tích thị trường, yêu cầu công nghệ và các nguồn tài chính. Thông thường, kế hoạch khả thi được lập sau khi thực hiện nghiên cứu tính khả thi để chọn ra lựa chọn tốt nhất cho sản phẩm hoặc dịch vụ.

Kế hoạch kinh doanh nội bộ

Kế hoạch này giúp các nhà lãnh đạo truyền đạt mục tiêu, chiến lược và hiệu suất của công ty. Ngoài các yếu tố cơ bản trong kế hoạch khởi nghiệp, kế hoạch nội bộ còn bao gồm: ngân sách từng phòng ban, phân tích đối tượng mục tiêu và kế hoạch hành động. Thông qua kế hoạch này, doanh nghiệp có thể giữ vững sứ mệnh trong bối cảnh thay đổi.

Kế hoạch kinh doanh chiến lược

Kế hoạch chiến lược tập trung vào các mục tiêu dài hạn, thường bao gồm ba đến năm năm hoạt động đầu tiên. Nội dung của kế hoạch kinh doanh chiến lược sẽ bao gồm các dữ liệu liên quan, đánh giá tài nguyên và kế hoạch hành động. Kế hoạch này được sử dụng để định hướng cho các hoạt động nội bộ, giúp doanh nghiệp chuẩn bị cho các thách thức trong tương lai.

Kế hoạch mua lại doanh nghiệp

Kế hoạch này được sử dụng khi nhà đầu tư muốn mua lại một doanh nghiệp hiện có, bao gồm: chi phí, lịch trình và yêu cầu quản lý sau khi mua lại. Mục tiêu của kế hoạch này nêu rõ sự thay đổi trong mô hình hoạt động, lý do tại sao những thay đổi đó cần thiết, các dự báo doanh thu và kế hoạch cải thiện hiệu quả kinh doanh.

Kế hoạch tái định vị doanh nghiệp

Nếu cần tránh bị mua lại hoặc muốn tái định vị thương hiệu, doanh nghiệp sẽ lập kế hoạch tái định vị. Kế hoạch này công nhận tình trạng hiện tại của công ty, xác định tầm nhìn cho tương lai và giải thích lý do cần tái định vị. Đồng thời, thông qua kế hoạch, doanh nghiệp cũng có thể vạch ra quy trình điều chỉnh để thích nghi với các thay đổi trong xu hướng thị trường và nhu cầu khách hàng.

Kế hoạch mở rộng hoặc tăng trưởng

Khi sẵn sàng mở rộng, doanh nghiệp có thể lập kế hoạch tăng trưởng. Kế hoạch này cung cấp cấu trúc để đạt được các mục tiêu cụ thể, bao gồm: phân tích SWOT, nghiên cứu cơ hội tăng trưởng và kế hoạch tài chính. Thông thường, kế hoạch tăng trưởng được sử dụng khi doanh nghiệp muốn mở rộng ra một địa điểm mới hoặc tập trung vào một thị trường mục tiêu mới.

Một kế hoạch kinh doanh chặt chẽ không chỉ giúp doanh nghiệp xác định hướng đi mà còn là công cụ thuyết phục nhà đầu tư và đối tác. Khi định rõ mục tiêu, chiến lược, doanh nghiệp có thể tiến xa hơn trên con đường phát triển và bền vững. Lập kế hoạch trong kinh doanh chính là nền tảng không thể thiếu để đạt được thành công lâu dài.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Simplilearn. (2024, August 13). Business Planning: It’s Importance, Types and Key Elements. Simplilearn.com. https://www.simplilearn.com/business-planning-article
2. Adam Hayes. (2024, June 27). Business Plan: What It Is, What’s Included, and How to Write One. Investopedia.com. https://www.investopedia.com/terms/b/business-plan.asp
3. AJ Beltis. (2024, June 28). What is a Business Plan? Definition, Tips, and Templates. Blog.hubspot.com. https://blog.hubspot.com/marketing/what-is-business-plan
4. Indeed Editorial Team. (2024, August 18). What Is Planning In Management and Why Is It Important?. Ca.indeed.com. https://ca.indeed.com/career-advice/career-development/planning-in-management

Những câu hỏi thường gặp