Khi nhắc đến Amazon, không ai có thể phủ nhận sự ảnh hưởng và tầm quan trọng của thương hiệu này trong thế giới thương mại điện tử. Chiến lược kinh doanh của Amazon có gì đặc biệt? Tại sao một công ty lại có thể phát triển không ngừng và chiếm lĩnh nhiều thị trường đến vậy? Hãy cùng Tino Group khám phá những chiến lược tinh tế, sáng tạo giúp Amazon trở thành gã khổng lồ trong ngành công nghệ và bán lẻ hiện nay bạn nhé!
Hành trình “Zero to Hero” của Amazon
Amazon – từ một cửa hàng sách trực tuyến nhỏ bé đến đế chế thương mại điện tử và công nghệ hàng đầu thế giới – là câu chuyện về sự đổi mới, kiên trì và tầm nhìn vượt thời đại. Không chỉ là một minh chứng cho sức mạnh của ý tưởng, hành trình này còn là bài học quý giá cho bất kỳ doanh nghiệp nào muốn vươn mình ra toàn cầu. Dưới đây là 6 cột mốc chính trong hành trình từ “Zero to Hero” của Amazon.
(Theo bài viết Understanding Amazon Business Strategy trên trang Feedough.com)
1. Khởi đầu khiêm tốn (1994 – 1999)
Jeff Bezos thành lập Amazon vào năm 1994 với mục tiêu trở thành “công ty lấy khách hàng làm trung tâm nhất trên Trái đất”. Ban đầu, Amazon chỉ là một cửa hàng sách trực tuyến. Tuy nhiên, Bezos đã sớm nhận ra tiềm năng của internet và mở rộng danh mục sản phẩm sang âm nhạc, điện tử, đồ chơi và nhiều mặt hàng khác.
- Tầm nhìn xa trông rộng: Bezos dự đoán rằng Internet sẽ thay đổi cách mọi người mua sắm và tận dụng cơ hội để xây dựng Amazon thành một nền tảng bán lẻ trực tuyến.
- Tập trung vào khách hàng: Ngay từ đầu, Amazon đã nổi bật với việc chú trọng vào trải nghiệm khách hàng, bao gồm: chính sách hoàn trả dễ dàng, hỗ trợ tận tình.
2. Định hình thương mại điện tử toàn cầu (2000 – 2005)
Giai đoạn này, Amazon tập trung củng cố vị thế của mình bằng cách đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ và logistics. Công ty đã xây dựng mạng lưới kho vận mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng từ người tiêu dùng.
- Hệ sinh thái đa dạng: Amazon mở rộng sản phẩm và dịch vụ để trở thành “mọi cửa hàng dành cho mọi người”.
- Đối mặt khó khăn: Bong bóng dot-com bùng nổ vào đầu những năm 2000, nhưng Amazon vượt qua bằng cách duy trì cam kết với khách hàng, cải thiện hiệu suất hoạt động.
3. Ra mắt Amazon Prime – Định nghĩa lại dịch vụ khách hàng (2005)
Amazon Prime ra mắt vào năm 2005 và ngay lập tức tạo ra một tiêu chuẩn mới cho dịch vụ khách hàng.
- Gói đăng ký toàn diện: Với một khoản phí thường niên, khách hàng nhận được giao hàng miễn phí trong hai ngày, quyền truy cập phim và chương trình TV, cũng như các ưu đãi độc quyền.
- Tăng cường lòng trung thành: Không chỉ cải thiện trải nghiệm mua sắm, Amazon Prime còn xây dựng một cộng đồng khách hàng trung thành, giúp công ty duy trì vị trí dẫn đầu.
4. Bước đột phá vào điện toán đám mây – Amazon Web Services (2006)
Năm 2006, Amazon ra mắt Amazon Web Services (AWS), mở ra một kỷ nguyên mới trong lĩnh vực điện toán đám mây.
- Nền tảng linh hoạt và tiết kiệm: AWS cung cấp dịch vụ đám mây giúp dễ dàng mở rộng với chi phí hợp lý cho mọi doanh nghiệp.
- Trụ cột doanh thu: AWS nhanh chóng trở thành nguồn thu lớn, đóng góp quan trọng vào lợi nhuận của Amazon và khẳng định vị trí hàng đầu trong ngành công nghệ.
5. Dẫn đầu đổi mới với trí tuệ nhân tạo và Alexa (2010 – nay)
Amazon không ngừng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mới, đặc biệt trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI).
- Alexa và nhà thông minh: Sự phát triển của Alexa – trợ lý ảo AI – đã đưa Amazon vào vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực thiết bị thông minh.
- Hệ thống đề xuất cá nhân hóa: Nhờ AI, Amazon có thể đưa ra các gợi ý mua sắm phù hợp với từng khách hàng, tối ưu hóa trải nghiệm người dùng.
6. Trở thành công ty nghìn tỷ đô (2020 – nay)
Hiện tại, Amazon là một trong những công ty có giá trị lớn nhất thế giới, với vốn hóa thị trường vượt mốc 1.5 nghìn tỷ USD.
- Sức ảnh hưởng toàn cầu: Amazon hoạt động tại hơn 20 quốc gia, phục vụ hơn 300 triệu khách hàng trên toàn cầu.
- Đa dạng lĩnh vực: Không chỉ gói gọn trong thương mại điện tử, Amazon còn phát triển mạnh mẽ trong các lĩnh vực khác, như công nghệ, giải trí và logistics.
Tìm hiểu chi tiết chiến lược kinh doanh của Amazon
Thành công của Amazon không phải ngẫu nhiên mà có, đó là kết quả của một chiến lược kinh doanh toàn diện, được xây dựng dựa trên tầm nhìn dài hạn và sự tập trung cao độ vào giá trị cốt lõi. Dưới đây là những yếu tố chiến lược đã góp phần tạo nên vị thế vượt trội của Amazon trên thị trường toàn cầu.
#1. Phương pháp: Đặt khách hàng làm trung tâm
Từ khi thành lập, Amazon đã đặt khách hàng làm trọng tâm trong mọi hoạt động. Jeff Bezos, nhà sáng lập Amazon, từng chia sẻ: “Chúng tôi coi khách hàng như những vị khách đến dự tiệc, còn chúng tôi là người chủ nhà. Mỗi ngày, nhiệm vụ của chúng tôi là làm mọi khía cạnh trong trải nghiệm của họ trở nên tốt hơn một chút.”.
Triết lý này đã định hình mọi bước đi chiến lược của Amazon, biến công ty trở thành biểu tượng cho việc lấy khách hàng làm trung tâm. Dưới đây là 8 phương pháp chính mà Amazon đã áp dụng.
Đánh giá từ khách hàng
Amazon khuyến khích khách hàng để lại đánh giá về sản phẩm sau khi mua. Những nhận xét này giúp người mua khác đưa ra quyết định chính xác. Đồng thời, đây cũng là nguồn thông tin quý giá để Amazon cải thiện sản phẩm và dịch vụ của mình. Chính sự minh bạch này đã tạo nên lòng tin và tăng sự hài lòng của khách hàng.
Đơn giản hóa quy trình mua sắm
Amazon tiên phong giới thiệu tính năng “mua hàng bằng một cú click chuột” (one-click ordering). Thay vì phải trải qua nhiều bước, khách hàng có thể hoàn tất việc mua sắm một cách nhanh chóng và dễ dàng. Đây là một cải tiến quan trọng giúp trải nghiệm mua sắm trở nên liền mạch và thuận tiện hơn.
Amazon Prime
Amazon Prime là chương trình đăng ký thành viên mang đến các ưu đãi đặc biệt như giao hàng miễn phí trong hai ngày, xem phim và chương trình truyền hình trực tuyến,… Dịch vụ này không chỉ làm tăng sự tiện lợi mà còn thúc đẩy lòng trung thành từ khách hàng, giúp họ gắn bó lâu dài với Amazon.
Cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm
Sử dụng dữ liệu và công nghệ phân tích tân tiến, Amazon cung cấp các gợi ý mua sắm phù hợp dựa trên lịch sử mua hàng, sở thích cá nhân của từng khách hàng. Sự cá nhân hóa này giúp nâng cao trải nghiệm, khuyến khích khách hàng mua sắm nhiều hơn.
Hỗ trợ khách hàng 24/7
Amazon duy trì đội ngũ hỗ trợ khách hàng hoạt động suốt ngày đêm. Dù gặp bất kỳ khó khăn nào, khách hàng đều nhận được sự giúp đỡ nhanh chóng và hiệu quả. Giải pháp này đã tạo nên sự an tâm và tin tưởng tuyệt đối với thương hiệu.
Mạng lưới trung tâm hoàn thiện đơn hàng
Amazon xây dựng một mạng lưới trung tâm hoàn thiện đơn hàng (fulfilment centres) khổng lồ trên toàn thế giới. Nhờ đó, sản phẩm được giao đến khách hàng một cách nhanh chóng và chính xác, đáp ứng nhu cầu mua sắm hiện đại.
Amazon Go
Amazon Go là chuỗi cửa hàng tự động không cần thu ngân hay quầy thanh toán. Với công nghệ cảm biến tân tiến, khách hàng chỉ cần đặt sản phẩm vào giỏ và rời đi, hệ thống sẽ tự động trừ tiền từ tài khoản của họ. Đây là một bước đột phá trong việc tối ưu hóa trải nghiệm mua sắm.
Chính sách trả hàng dễ dàng
Amazon cung cấp chính sách trả hàng thuận tiện, cho phép khách hàng dễ dàng hoàn trả các sản phẩm không đạt kỳ vọng. Không chỉ đảm bảo quyền lợi, đây còn là phương án tạo dựng lòng tin vững chắc từ người mua.
#2. Dám thất bại để thành công
Amazon là minh chứng sống động cho tinh thần đổi mới liên tục và sẵn sàng đương đầu với rủi ro. Với triết lý chấp nhận thất bại như một phần của quá trình phát triển, Jeff Bezos từng chia sẻ: “Tôi đã có hàng tỷ đô la thất bại. Liệt kê chúng giống như trải qua một lần nhổ răng mà không có thuốc tê.”.
Ví dụ điển hình cho chiến lược kinh doanh này là sự ra mắt của Fire Phone vào năm 2014. Tuy nhiên, sản phẩm này đã không chinh phục được thị trường, giá thành bị sụt giảm nghiêm trọng (chỉ còn 99 cent). Dù vậy, thay vì xem đây là một thất bại thảm hại, Amazon đã lấy đó là bước đà và tích luỹ kinh nghiệm cho chiến lược kinh doanh tiếp theo.
Tinh thần sẵn sàng thử nghiệm những ý tưởng mới đã mang lại thành công lớn cho Amazon ở các lĩnh vực khác, từ Amazon Web Services (AWS) đến Alexa. Chính sự táo bạo và không ngại rủi ro đã giúp Amazon giữ vững vị thế là một trong những công ty đổi mới hàng đầu thế giới.
#3. Nhạy bén với công nghệ mới
Amazon luôn tiên phong trong việc đầu tư vào công nghệ mới, không ngừng thử nghiệm và phát triển các sáng kiến đột phá. Dưới đây là 6 lĩnh vực mà Amazon đã tập trung đầu tư mạnh mẽ, giúp định hình tương lai công nghệ.
1. Robot và công nghệ tự động hoá
Amazon đã đầu tư hàng trăm triệu USD vào lĩnh vực robot và tự động hóa. Thương vụ mua lại Kiva Systems với giá 775 triệu USD năm 2012 là bước khởi đầu, giúp cải thiện quy trình lấy và đóng gói hàng hóa tại các trung tâm lưu trữ. Đến năm 2017, Amazon đã triển khai hơn 45.000 robot tại 20 nhà kho trên toàn cầu, tăng năng suất vận hành đáng kể. Hơn nữa, Amazon thường xuyên tổ chức các cuộc thi sáng tạo robot tại các trường đại học, với giải thưởng lên đến 250.000 USD, khuyến khích phát minh công nghệ mới.
2. Drone và giao hàng trên không
Amazon đã thử nghiệm và triển khai giao hàng bằng drone dưới thương hiệu Amazon Prime Air. Dù gặp khó khăn, công ty vẫn liên tục đăng ký các bằng sáng chế liên quan đến drone, từ “kho bay” trên không đến công nghệ hạ cánh an toàn và sạc xe điện. Dù dự án Prime Air tại Anh bị tạm dừng vào năm 2021, Amazon chuyển hướng tập trung sang các phương tiện tự hành, thể hiện tầm nhìn dài hạn với công nghệ giao hàng tương lai.
3. Alexa và trí tuệ nhân tạo
Amazon đã cách mạng hóa trải nghiệm người dùng với Alexa, trợ lý ảo tích hợp trên hàng trăm triệu thiết bị, bao gồm dòng loa thông minh Amazon Echo. Ngoài tính năng hỗ trợ thông tin thời tiết, giao thông, Alexa còn là trung tâm điều khiển nhà thông minh. Khi liên tục cải thiện khả năng nhận diện giọng nói và học máy, Amazon đang đặt nền móng cho các ứng dụng AI trong đời sống hàng ngày.
4. Amazon Web Services (AWS)
AWS là nền tảng điện toán đám mây hàng đầu thế giới, cung cấp dịch vụ lưu trữ, phân tích dữ liệu, và học máy. Đầu tư vào các công ty như GameSparks và Thinkbox Software đã củng cố vị thế AWS. Trong năm 2020, AWS chiếm gần 59% lợi nhuận hoạt động của Amazon, chứng minh đây là trụ cột kinh doanh vững chắc.
5. Phương tiện tự hành
Amazon đầu tư vào công nghệ xe tự hành qua thương vụ mua lại Zoox và hợp tác với các startup như Aurora. Năm 2020, Zoox đã ra mắt xe tự lái hoàn toàn chạy bằng điện. Có thể thấy, Amazon không chỉ tập trung vào vận chuyển hàng hóa mà còn đặt mục tiêu vào dịch vụ gọi xe tự hành.
6. Cửa hàng không thu ngân: Amazon Go
Với công nghệ “Just Walk Out“, Amazon Go mang đến trải nghiệm mua sắm không cần thanh toán tại quầy. Khách hàng chỉ cần lấy sản phẩm và rời khỏi cửa hàng, hệ thống sẽ tự động tính phí.
#4. Giải pháp giao hàng hoàn thiện
Amazon không ngừng cải tiến dịch vụ giao hàng để mang lại sự tiện lợi và trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng. Dưới đây là 3 giải pháp giao hàng nổi bật của Amazon.
1. Amazon Locker: Giao hàng tự phục vụ
Amazon Locker là hệ thống tủ khóa tự phục vụ, cho phép khách hàng nhận hàng tại các địa điểm thuận tiện như trường đại học, khách sạn hoặc trung tâm bán lẻ. Khi mua hàng, bạn chọn Amazon Locker làm địa điểm nhận hàng và sẽ nhận được mã xác nhận qua email hoặc tin nhắn. Sau đó, bạn chỉ cần nhập mã này vào tủ khóa để lấy hàng. Dịch vụ này đặc biệt phù hợp với những người bận rộn hoặc không muốn nhận hàng tại nhà, mang lại sự linh hoạt và tiện lợi cao.
2. Amazon Prime Air: Giao hàng bằng Drone
Amazon Prime Air là ý tưởng đột phá sử dụng drone để giao hàng tận cửa chỉ trong vòng 30 phút. Dịch vụ này được thiết kế cho các đơn hàng nhỏ, dưới 5 pound (khoảng 2,3kg), giúp tiết kiệm thời gian. Được ra mắt lần đầu năm 2013, Prime Air thể hiện cam kết của Amazon trong việc ứng dụng công nghệ để cải thiện tốc độ và hiệu quả giao hàng. Dù vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, dịch vụ này hứa hẹn sẽ cách mạng hóa ngành logistics trong tương lai.
3. Amazon Fresh: Giao hàng tươi sống trong ngày
Amazon Fresh là dịch vụ giao hàng trong ngày dành riêng cho các mặt hàng tươi sống như rau củ, thịt, sữa và các sản phẩm từ tiệm bánh. Khách hàng chỉ cần đặt hàng trực tuyến và chọn thời gian giao hoặc nhận hàng phù hợp.
Dịch vụ này mang đến sự tiện lợi đặc biệt cho thành viên Amazon Prime tại các thành phố được hỗ trợ, giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo chất lượng thực phẩm. Đây là giải pháp hoàn hảo cho những ai muốn mua sắm thực phẩm mà không cần rời khỏi nhà.
#5. Vận hành xuất sắc
Một điểm nổi bật trong chiến lược kinh doanh của Amazon là hệ thống vận hành và giao hàng vượt trội. Hệ thống này được xây dựng dựa trên sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ và cơ sở hạ tầng. Các kho hàng của Amazon ứng dụng robot và tự động hóa để tăng tốc độ và độ chính xác trong xử lý đơn hàng.
Ngoài ra, công ty cũng phát triển mạng lưới logistics riêng với đội bay, xe tải. Amazon còn bắt tay với các đối tác vận chuyển lớn như UPS và FedEx, giúp cải thiện hiệu quả giao hàng. Bên cạnh đó, việc triển khai các mô hình cửa hàng sáng tạo như Amazon Go đã mang đến trải nghiệm mua sắm tiện lợi hơn cho khách hàng, đồng thời tối ưu hóa chi phí hoạt động cho Amazon.
#6. Tư duy dài hạn
Amazon luôn ưu tiên chiến lược dài hạn, đặt trọng tâm vào sự phát triển bền vững thay vì chạy theo lợi nhuận ngắn hạn. Ví dụ điển hình là AWS – từ những ngày đầu khó khăn, dịch vụ này đã trở thành mảng kinh doanh sinh lời cao nhất của công ty.
Bên cạnh đó, Amazon cũng cam kết phát triển bền vững với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2040, đồng thời đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo như điện gió và mặt trời. Dù chưa mang lại lợi ích tài chính tức thì, ý tưởng này đã giúp Amazon thích ứng với các thay đổi trong tương lai, củng cố vị thế bền vững và dẫn đầu thị trường.
Từ vận hành xuất sắc đến những bước đi dài hạn, Amazon đã chứng minh rằng thành công không đến từ sự may mắn mà nhờ vào chiến lược kinh doanh thông minh và sự nỗ lực không ngừng. Qua bài viết trên, Tino Group hy vọng bạn đã rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm từ chiến lược kinh doanh của Amazon. Đừng quên theo dõi Tino Group để đón đọc những bài viết hay và hữu ích khác bạn nhé!
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Riya. (2023, August 7). Understanding Amazon Business Strategy. Feedough.com. https://www.feedough.com/understanding-amazon-business-strategy/
- StudySmarter. Amazon Global Business Strategy. Studysmarter.co.uk. https://www.studysmarter.co.uk/explanations/business-studies/business-case-studies/amazon-global-business-strategy/
- LinkCxO. (2023, Oct 30). Unveiling Global Success: Amazon’s Business Strategy. Linkedin.com. https://www.linkedin.com/pulse/unveiling-global-success-amazons-business-strategy-yybof
- Simplilearn. (2024, Jul 4). Amazon Marketing Strategy 2024: A Case Study. Simplilearn.com. https://www.simplilearn.com/tutorials/marketing-case-studies-tutorial/amazon-marketing-strategy
- Grace Baldwin. (2024, Oct 28). The Strategies Behind Amazon’s Success. Omniaretail.com. https://www.omniaretail.com/blog/the-strategies-behind-amazons-success
Những câu hỏi thường gặp
Tại sao tư duy dài hạn lại quan trọng trong chiến lược của Amazon?
Amazon chấp nhận hy sinh lợi nhuận ngắn hạn để đầu tư vào các dự án dài hạn, như AWS và năng lượng tái tạo, giúp xây dựng sự bền vững và tăng trưởng lâu dài.
Amazon đã phát triển mạng lưới logistics như thế nào?
Amazon xây dựng đội ngũ vận chuyển riêng, bao gồm: máy bay, xe tải và các trung tâm phân phối tự động, giúp tối ưu hóa chi phí và thời gian giao hàng.
Tại sao Amazon đầu tư vào năng lượng tái tạo?
Amazon hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, giảm tác động môi trường, và đạt mức phát thải carbon bằng 0 vào năm 2040, phù hợp với tư duy dài hạn.
Chiến lược đa dạng hóa sản phẩm của Amazon có gì nổi bật?
Amazon không chỉ bán hàng hóa mà còn cung cấp dịch vụ như AWS, Amazon Prime và các sản phẩm công nghệ như Alexa, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.