Chuyển đổi số là “câu chuyện” không của riêng ai. Mọi ngành nghề, lĩnh vực trong xã hội đều chịu sự tác động của xu hướng này. Báo chí truyền thông cũng đang trải qua cuộc cách mạng công nghệ số, bước sang một chương mới với những cơ hội và không ít khó khăn. Vậy chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí truyền thông là gì? Mời bạn tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu về xu hướng chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí truyền thông

Báo chí truyền thông – “ngọn gió” tiên phong chuyển đổi số

Báo chí truyền thông thực chất là hai phân ngành khác nhau (báo chí và truyền thông). Trong đó, báo chí được xem là bộ phận có “thâm niên” lâu đời nhất của lịch sử truyền thông. Hiểu đơn giản, báo chí và truyền thông là “gà cùng một mẹ”.

Nhìn chung, điểm tương đồng của hai phân ngành này là sự nhanh nhạy trước xu hướng và đều hướng đến mục tiêu cập nhật thông tin mới nhất cho người dùng. Vì vậy, không có gì đáng ngạc nhiên khi báo chí truyền thông được xem là “ngọn gió” tiên phong trong công cuộc chuyển đổi số.

Trên thực tế, các cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đã manh nha số hóa từ sớm, tiếp cận người dùng trên nhiều nền tảng công nghệ hiện đại. Nhưng đến vài năm gần đây, chủ trương chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí truyền thông mới trở nên rầm rộ.

Xu hướng chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí truyền thông

Dựa trên nghiên cứu của giáo sư Riaz Esmailzadeh đến từ trường đại học Carnegie Mellon, Australia, chuyển đổi số ngành báo chí truyền thông phát triển theo 2 xu hướng là: đặt công nghệ làm trọng tâm phát triển và đặt thông tin làm trọng tâm phát triển.

Đặt công nghệ làm trọng tâm phát triển

Đối với xu hướng thứ nhất, những thiết bị công nghệ hiện đại sẽ được áp dụng vào quy trình hoạt động, thay đổi phương thức làm việc, giao tiếp, giao thương theo kiểu truyền thống.

Những người tham gia chuyển đổi số theo xu hướng này sẽ tập trung đầu tư các thiết bị, hệ thống máy tính hiện đại, kết nối IoT, xử lý dữ liệu trên Cloud, ứng dụng các phần mềm và hệ thống tự động.

Hiện nay, nhiều cơ quan báo chí truyền thông, tòa soạn hiện đang áp dụng phương thức làm việc từ xa, kết nối dựa trên các nền tảng hội nhóm. Một số công việc truyền thống cũng được tự động hóa như: dùng máy chấm công, nhận diện khuôn mặt và giọng nói.

Ưu điểm: Công nghệ hiện đại đã góp phần thúc đẩy tốc độ làm việc của nhân viên, giúp họ có nhiều thời gian hơn để thu thập, cập nhật tin tức mới.

Hạn chế:

Đặt thông tin làm trọng tâm phát triển

Mục tiêu chính của xu hướng này là thu thập, xử lý và phân tích thông tin (Big Data) từ môi trường thực để làm tiền đề đưa ra quyết định. So với xu hướng đầu tiên, phương thức chuyển đổi số lấy thông tin làm trọng tâm phổ biến hơn.

Ví dụ nổi bật của xu hướng này là mạng xã hội Facebook đã nhiều lần xuất hiện quảng cáo đúng mặt hàng vào thời điểm người dùng cần. Ngoài ra, khi đọc báo điện tử, bạn thường nhận được thông báo: “Cho phép trang web ABC truy cập vào cookies của bạn hay không?” với hai sự lựa chọn “Có” hoặc “Không”.

Được biết, cookies là một tệp tin có chức năng lưu trữ thông tin của độc giả, như: vị trí, sở thích đọc tin, trang web truy cập thường xuyên,… Vì vậy, nếu bạn trả lời “Có”, website sẽ khai thác thông tin của bạn vào “mỏ” Big Data.

Có thể nói, Big Data chính là “tài sản” vô hình của các cơ quan báo chí, truyền thông. Nếu những dữ liệu được khai thác hợp lý, phù hợp và đúng pháp luật sẽ giúp doanh nghiệp mang lại những lợi ích lớn.

Cơ hội và thách thức khi chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí truyền thông

Cơ hội

Tin tức mới cập nhật mỗi ngày

Trước đây, để cập nhật thông tin mới, người dùng phải mở tivi hoặc tìm báo giấy để đọc, tốn khá nhiều thời gian và khó bắt tin kịp thời. Trong khi đó, với sự phát triển của công nghệ số, bạn chỉ cần một chiếc smartphone nhỏ gọn được kết nối Internet là có thể bắt trọn thông tin mọi lúc, mọi nơi.

Bên cạnh đó, có rất nhiều tờ báo mạng uy tín, cập nhật thông tin trong và ngoài nước theo từng giờ, giúp người dùng cập nhật tin tức mới nhanh chóng, tiện lợi và hiệu quả hơn.

Khối lượng thông tin đồ sộ

Một trong những điểm khiến báo điện tử thu hút công chúng là khả năng truyền tải khối lượng thông tin đồ sộ. Khác với dung lượng báo in và thời lượng trên đài phát thanh hay truyền hình, báo điện tử không bị giới hạn về lượng thông tin cung cấp đến người đọc.

Hệ thống báo điện tử có chế độ phân mục rõ ràng, trực quan, giúp người đọc dễ dàng tiếp cận với thông tin ưa thích. Ngoài ra, mỗi chuyên mục sẽ được đảm nhiệm bởi một hoặc nhiều phóng viên và cộng tác viên khác nhau, giúp chuỗi tin tức được “ra lò” nhanh chóng.

Chất lượng nội dung cao hơn

Chuyển đổi số là nhân tố giúp quá trình sản xuất nội dung báo chí, truyền thông đạt chất lượng tốt hơn. Sản phẩm báo chí được ứng dụng Big Data hay công nghệ trí tuệ nhân tạo làm tăng giá trị trải nghiệm cho công chúng, tạo ra sự tương tác hai chiều, rút ngắn khoảng cách giữa tác giả và người đọc.

Ngoài ra, những sản phẩm báo chí điện tử cũng rất đa dạng về sắc thái, cung cấp nhiều hình ảnh trực quan, thậm chí có đính kèm các video, âm thanh giúp người đọc tiếp cận thông tin theo nhiều chiều hướng khác nhau.

“Trợ thủ đắc lực” của người đưa tin

Đối với cánh nhà báo, phóng viên, chuyển đổi số làm giảm áp lực cho quá trình tìm kiếm và thu thập thông tin. Thông qua các nền tảng số, người đưa tin dễ dàng “bắt sóng” sự kiện, hỗ trợ quá trình phỏng vấn, trao đổi diễn ra thuận lợi hơn. Nhờ mạng xã hội, nhà báo, phóng viên dễ tiếp cận với các tin tức hấp dẫn, mới lạ và phù hợp với thị hiếu của độc giả.

Không những thế, công nghệ số cũng hỗ trợ rất tốt cho các nhà báo trong khâu phân tích dữ liệu, sản xuất và phát hành nội dung. Các tác giả dễ dàng biết được tâm lý người xem thông qua bình luận, đánh giá của họ trên các diễn đàn hoặc trực tiếp trong bài viết.

Thách thức

Giá trị truyền thống bị mai một

Đứng trên phương diện của các tờ báo in truyền thống, chuyển đổi số có thể nói là một thách thức vô cùng to lớn. Ngày nay, khi các trang báo mạng phủ sóng khắp nơi, những tờ báo in truyền thống đã mất đi sức hút vốn có của mình.

Hàng loạt các tòa soạn “vang danh một thời” đứng trước nguy cơ đóng cửa hoặc sáp nhập vào các tờ báo tên tuổi hơn. Công nghệ số lên ngôi đồng nghĩa với tương lai của thế hệ báo giấy đang trên bờ vực lụi tàn, vì thị hiếu người đọc đang chuyển sang xu hướng “nghe – nhìn” qua các phương tiện số, lấn át các ấn phẩm truyền thống xưa cũ.

Cơ sở hạ tầng còn chưa hoàn thiện

Mặc dù chuyển đổi số là xu hướng tất yếu nhưng cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật ở một số cơ quan, tổ chức truyền thông vẫn còn nhiều hạn chế. Điều này tạo nên sự thiếu cân bằng và nhất quán trong quy trình chuyển đổi.

Bên cạnh đó, số lượng các kỹ sư công nghệ còn ít, chưa đáp ứng đủ nhu cầu cải cách, đối mới kỹ thuật số, ngoại trừ các tòa soạn có đội ngũ công nghệ đứng sau.

Tin “lá cải”, thông tin kém chất lượng tràn lan

Bên cạnh các tờ báo chính thống, uy tín, vẫn có rất nhiều bài báo “lá cải”, thiếu chính xác, làm ảnh hưởng đến nhu cầu tiếp cận thông tin của người đọc. Sự xuất hiện tràn lan của các tin tức “rác”, thiếu kiểm chứng đã trở thành một thực trạng đáng báo động trong lĩnh vực báo chí, truyền thông số Việt Nam.

Bên cạnh sự nhiễu loạn thông tin, bảo mật cũng là thách thức lớn đối với công cuộc chuyển đổi số của báo chí, truyền thông. Hiện nay, xu hướng tin giả, vi phạm bản quyền có chiều hướng tăng, đòi hỏi người đọc cần tỉnh táo và chọn lọc tin tức để tiếp cận.

Mặc dù vẫn đối diện với nhiều thách thức, khó khăn nhưng tương lai của ngành báo chí truyền thông vẫn đang cải tiến theo chiều hướng tích cực. Hy vọng với những thông tin đã chia sẻ về chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí truyền thông, bạn đã tích lũy thêm được các kiến thức bổ ích về xu hướng này.

FAQs về chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí truyền thông

Mọi thắc mắc và góp ý liên quan, xin vui lòng liên hệ ngay Tino Group để được tư vấn chi tiết hoặc Fanpage để cập nhật những thông tin mới nhất nhé!

Tinh gọn quy trình – chạm đỉnh doanh thu – Tino Group tự tin đồng hành cùng doanh nghiệp Việt trên hành trình chuyển đổi số!

CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN TINO

• Trụ sở chính: L17-11, Tầng 17, Tòa nhà Vincom Center, Số 72 Lê Thánh Tôn, Phường Bến Nghé, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh
• Tổng đài miễn phí: 1800 6734
• Email: info@tino.org
• Website: www.tino.org