Tài sản ngắn hạn là gì? Tại sao các doanh nghiệp từ nhỏ đến lớn đều cần quan tâm đến loại tài sản này? Nếu bạn đang tìm cách cải thiện dòng tiền, tối ưu hóa lợi nhuận và duy trì sự ổn định tài chính, bài viết này chính là dành cho bạn. Hãy cùng Tino Group đi sâu vào khái niệm và tìm hiểu cách biến tài sản ngắn hạn thành lợi thế cạnh tranh của bạn!

Tài sản ngắn hạn là gì?

Theo bài viết “What are Short Term Assets?” trên trang Wallstreetmojo, tài sản ngắn hạn hay tài sản lưu động là những tài sản có tính thanh khoản cao, dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt hoặc sử dụng trong vòng một năm. Đây là nhóm tài sản quan trọng trong hoạt động kinh doanh hàng ngày, bao gồm: tiền mặt, các khoản tương đương tiền, hàng tồn kho, các khoản phải thu, chi phí trả trước và các khoản đầu tư ngắn hạn.

Nhờ vào tính linh hoạt và dễ giao dịch, tài sản ngắn hạn đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì dòng tiền ổn định, đo lường khả năng thanh khoản của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu phân bổ quá nhiều vốn vào loại tài sản này mà không khai thác hiệu quả, doanh nghiệp có thể đối mặt với nguy cơ sử dụng nguồn lực kém hiệu quả và ảnh hưởng đến sức khỏe tài chính.

Không chỉ giúp đảm bảo hoạt động kinh doanh hàng ngày, quản lý tài sản ngắn hạn còn cung cấp cơ sở để tính toán các chỉ số quan trọng như vòng quay tài sản hoặc tỷ lệ thanh khoản, góp phần đánh giá khả năng tài chính và hiệu quả sử dụng nguồn vốn của doanh nghiệp.

10 loại tài sản ngắn hạn thường gặp

Tài sản ngắn hạn gồm nhiều loại khác nhau, mỗi loại mang lại lợi ích riêng và đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý tài chính hiệu quả. Dưới đây là 10 loại tài sản ngắn hạn phổ biến.

1. Tiền mặt

Tiền mặt là tài sản ngắn hạn có tính thanh khoản cao nhất, bao gồm: tiền mặt tại quỹ và tiền trong các tài khoản ngân hàng. Đây là nguồn lực quan trọng để chi trả các chi phí hàng ngày, như lương nhân viên, hóa đơn nhà cung cấp và các chi phí vận hành khác. Việc duy trì đủ lượng tiền mặt giúp doanh nghiệp dễ dàng ứng phó với các tình huống khẩn cấp hoặc nắm bắt cơ hội kinh doanh bất ngờ.

2. Các khoản tương đương tiền

Các khoản tương đương tiền là những khoản đầu tư ngắn hạn an toàn, có khả năng chuyển đổi nhanh chóng thành tiền mặt mà không làm mất giá trị đáng kể. Thông thường, các khoản này có thời gian đáo hạn dưới 3 tháng và bao gồm: chứng chỉ tiền gửi, tín phiếu kho bạc và quỹ thị trường tiền tệ. Doanh nghiệp có thể sử dụng các khoản tương đương tiền để tối ưu hóa lợi ích từ nguồn tiền nhàn rỗi trong ngắn hạn.

3. Các khoản phải thu

Các khoản phải thu là số tiền mà khách hàng nợ doanh nghiệp từ những giao dịch mua bán hàng hóa hoặc dịch vụ được cung cấp dưới hình thức tín dụng. Thời gian thu hồi thường nằm trong khoảng 30 đến 90 ngày. Việc quản lý hiệu quả các khoản phải thu không chỉ giúp duy trì dòng tiền mà còn phản ánh khả năng thu hồi công nợ của doanh nghiệp.

4. Hàng tồn kho

Hàng tồn kho bao gồm: hàng hóa, sản phẩm hoàn chỉnh hoặc nguyên vật liệu được doanh nghiệp giữ để bán hoặc sử dụng trong sản xuất. Đây là loại tài sản cần quản lý chặt chẽ để tránh tình trạng tồn kho quá mức, gây lãng phí tài nguyên hoặc thiếu hụt hàng hóa, làm gián đoạn hoạt động kinh doanh. Quản lý hàng tồn kho hiệu quả giúp cân bằng giữa việc đáp ứng nhu cầu khách hàng và tối ưu hóa chi phí lưu trữ.

5. Đầu tư ngắn hạn

Đầu tư ngắn hạn là các công cụ tài chính có thời hạn dưới 1 năm, như trái phiếu ngắn hạn, cổ phiếu có tính thanh khoản cao hoặc thương phiếu. Các khoản đầu tư này mang lại sự kết hợp giữa tính thanh khoản và tiềm năng lợi nhuận. Doanh nghiệp thường sử dụng chúng để tối ưu hóa lợi ích từ các khoản vốn chưa sử dụng mà không làm ảnh hưởng đến tính linh hoạt tài chính.

6. Chi phí trả trước

Chi phí trả trước là những khoản đã được thanh toán trước cho các dịch vụ hoặc sản phẩm sẽ sử dụng trong tương lai. Các khoản chi phí trả trước phổ biến bao gồm tiền thuê văn phòng, phí bảo hiểm hoặc phí đăng ký phần mềm. Những khoản này được ghi nhận là tài sản vì chúng mang lại lợi ích trong các kỳ kế toán tiếp theo.

7. Doanh thu tích lũy

Doanh thu tích lũy là các khoản doanh thu mà doanh nghiệp đã kiếm được nhưng chưa được thanh toán hoặc ghi nhận trong sổ sách kế toán, như tiền lãi, tiền thuê hoặc phí dịch vụ đã cung cấp. Những khoản này phản ánh các lợi ích kinh tế sẽ đến trong tương lai gần và được xem là tài sản ngắn hạn vì tính chất dễ chuyển đổi thành tiền mặt.

8. Chứng khoán có thể giao dịch

Chứng khoán có thể giao dịch là các loại cổ phiếu, trái phiếu hoặc công cụ tài chính khác có khả năng chuyển đổi nhanh chóng thành tiền mặt trong ngắn hạn. Loại tài sản này thường được doanh nghiệp đầu tư để đạt được lợi nhuận ngắn hạn hoặc giữ như một phần trong chiến lược quản lý tài chính linh hoạt.

9. Các khoản trợ cấp và hỗ trợ từ chính phủ

Trong một số trường hợp, doanh nghiệp có thể nhận được các khoản trợ cấp hoặc hỗ trợ tài chính từ chính phủ để thực hiện các dự án hoặc hoạt động kinh doanh. Nếu các khoản này dự kiến được nhận trong vòng một năm, chúng sẽ được ghi nhận là tài sản ngắn hạn, góp phần tăng cường khả năng tài chính cho doanh nghiệp.

10. Tài sản ngắn hạn khác

Danh mục tài sản ngắn hạn khác bao gồm: các khoản như tiền ứng trước cho nhà cung cấp, các khoản vay ngắn hạn hoặc tiền đặt cọc có thể hoàn lại. Đây là những tài sản không thuộc các nhóm trên nhưng vẫn đáp ứng tiêu chí dễ chuyển đổi thành tiền mặt hoặc sử dụng trong vòng một năm.

10 vai trò của tài sản ngắn hạn

Không chỉ là nguồn lực tài chính tức thời, tài sản ngắn hạn còn là nền tảng quan trọng cho sự ổn định, phát triển của doanh nghiệp. Dưới đây là 10 vai trò nổi bật của tài sản ngắn hạn.

1. Đảm bảo tính thanh khoản và quản lý dòng tiền

Tài sản ngắn hạn mang lại khả năng thanh khoản tức thời, giúp doanh nghiệp đáp ứng các nhu cầu tài chính hàng ngày như chi trả lương, thanh toán hóa đơn, và xử lý các chi phí phát sinh. Việc quản lý thanh khoản hiệu quả là yếu tố sống còn để duy trì hoạt động và tránh các cuộc khủng hoảng tài chính.

2. Đáp ứng nghĩa vụ tài chính ngắn hạn

Những tài sản này giúp doanh nghiệp dễ dàng đáp ứng các nghĩa vụ tài chính như thanh toán nhà cung cấp, tiền thuê, hóa đơn điện nước, và các chi phí vận hành khác. Điều này đảm bảo các cam kết tài chính được thực hiện đúng hạn, tránh gián đoạn hoạt động kinh doanh.

3. Tận dụng cơ hội đầu tư

Với tính linh hoạt cao, tài sản ngắn hạn có thể nhanh chóng chuyển đổi thành tiền mặt để nắm bắt các cơ hội đầu tư bất ngờ. Điều này có thể bao gồm việc mua lại tài sản tiềm năng hoặc tham gia vào các dự án có lợi tức cao trong thời gian ngắn.

4. Làm đệm chống lại bất ổn kinh tế

Tài sản ngắn hạn đóng vai trò như một chiếc đệm tài chính, giúp doanh nghiệp vượt qua các thời kỳ khó khăn như suy thoái kinh tế hoặc biến động thị trường. Chúng giúp duy trì hoạt động mà không cần phải cắt giảm nhân sự hay bán tài sản dài hạn.

5. Ổn định dòng tiền

Duy trì mức tài sản ngắn hạn hợp lý giúp doanh nghiệp đạt được sự ổn định trong dòng tiền, là yếu tố quan trọng cho việc lập kế hoạch, dự báo và ngân sách. Dòng tiền ổn định giảm thiểu áp lực tài chính và nâng cao hiệu quả hoạt động.

6. Quản lý vốn lưu động hiệu quả

Tài sản ngắn hạn là yếu tố quan trọng trong quản lý vốn lưu động. Một mức vốn lưu động tối ưu đảm bảo doanh nghiệp có thể đáp ứng các nghĩa vụ tài chính ngắn hạn đồng thời sử dụng hiệu quả nguồn lực sẵn có để gia tăng giá trị.

7. Hỗ trợ tăng trưởng và mở rộng

Các tài sản này có thể được sử dụng để tài trợ cho các sáng kiến tăng trưởng như mở rộng hoạt động, tung ra sản phẩm mới hoặc thâm nhập thị trường mới mà không làm ảnh hưởng đến tính thanh khoản.

8. Giảm thiểu rủi ro tài chính

Việc duy trì đủ lượng tài sản ngắn hạn giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro phải đối mặt với các tình huống tài chính không lường trước. Chúng ngăn chặn khả năng vỡ nợ, mất khả năng thanh toán hoặc phải bán tháo tài sản dài hạn.

9. Nâng cao uy tín tín dụng

Các tổ chức tín dụng và nhà đầu tư thường đánh giá tài sản ngắn hạn như một chỉ số phản ánh khả năng thanh toán, độ tin cậy của doanh nghiệp. Một mức tài sản ngắn hạn mạnh mẽ giúp doanh nghiệp có cơ hội tiếp cận nguồn vốn với lãi suất ưu đãi.

10. Hỗ trợ ra quyết định chiến lược

Quản lý tài sản ngắn hạn hiệu quả đóng vai trò quan trọng khi doanh nghiệp ra các quyết định chiến lược. Việc phân bổ tài sản ngắn hạn đúng cách giúp doanh nghiệp tối ưu hóa cơ hội đầu tư, đáp ứng các nhu cầu cấp bách, từ đó nâng cao tính cạnh tranh và tiềm năng tăng trưởng.

7 mẹo quản lý tài sản ngắn hạn hiệu quả cho doanh nghiệp nhỏ

Quản lý tài sản ngắn hạn là yếu tố sống còn đối với doanh nghiệp nhỏ, giúp duy trì tính thanh khoản, ổn định dòng tiền và tận dụng tối đa nguồn lực sẵn có. Dưới đây là 7 mẹo hữu ích, kèm theo ví dụ minh họa để bạn áp dụng dễ dàng hơn.

1. Xây dựng quỹ tiền mặt dự phòng

Một quỹ tiền mặt dự phòng là cứu cánh giúp doanh nghiệp nhỏ đối phó với các chi phí bất ngờ hoặc suy giảm doanh thu. Khoản tiền này nên đủ để trang trải chi phí hoạt động trong 3 – 6 tháng. Ví dụ, nếu trong giai đoạn kinh tế suy thoái, khách hàng thanh toán chậm, bạn vẫn có thể trả lương nhân viên, thanh toán tiền thuê mặt bằng và duy trì vận hành mà không cần vay mượn với lãi suất cao. Đồng thời, bạn hãy ưu tiên dành một phần lợi nhuận hằng tháng để xây dựng quỹ này.

2. Theo dõi sát sao dòng tiền

Dòng tiền chính là “mạch máu” của doanh nghiệp nhỏ. Chính vì thế, bạn cần theo dõi dòng tiền thường xuyên, lập báo cáo hàng tuần hoặc hàng tháng để nắm rõ tình hình thu chi. Ví dụ, nếu phát hiện doanh nghiệp chi tiêu quá nhiều cho quảng cáo mà không mang lại doanh thu tương xứng, bạn có thể điều chỉnh ngân sách ngay lập tức. Phần mềm như QuickBooks, Wave hoặc Excel là những công cụ hiệu quả giúp bạn kiểm soát dòng tiền và dự đoán các rủi ro tài chính.

3. Quản lý hiệu quả các khoản phải thu

Các khoản phải thu (Accounts Receivable) chiếm một phần quan trọng trong tài sản ngắn hạn. Nếu khách hàng thanh toán chậm, dòng tiền của bạn sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Vậy nên, bạn có thể thiết lập các chính sách thanh toán rõ ràng, ví dụ như ưu đãi giảm giá 2-3% cho những khách hàng thanh toán sớm hoặc áp dụng phí phạt nếu thanh toán trễ. Ngoài ra, sử dụng những công cụ nhắc nhở thanh toán tự động qua Email hoặc SMS cũng là cách giúp khách hàng hạn chế tình trạng thanh toán chậm trễ.

4. Kiểm soát tồn kho hợp lý

Tồn kho là tài sản quan trọng, nhưng nếu quản lý kém, chúng có thể trở thành gánh nặng tài chính. Doanh nghiệp nhỏ nên duy trì mức tồn kho vừa đủ đáp ứng nhu cầu khách hàng, đồng thời tránh dư thừa gây lãng phí. Ví dụ, một cửa hàng bán lẻ có thể sử dụng phần mềm như TradeGecko hoặc Zoho Inventory để dự đoán nhu cầu, sắp xếp lại hàng hóa và tối ưu hóa không gian lưu trữ. Quản lý tồn kho tốt giúp giảm chi phí lưu trữ, tăng tính thanh khoản và cải thiện khả năng đáp ứng thị trường.

5. Ưu tiên các khoản chi cần thiết

Doanh nghiệp nhỏ thường phải đối mặt với ngân sách hạn chế, vì vậy việc ưu tiên chi tiêu rất quan trọng. Vậy nên, bạn cần phân biệt rõ ràng giữa chi phí cần thiết và không cần thiết.

Ví dụ, thay vì đầu tư ngay vào một chiếc máy in đắt tiền, bạn có thể thuê máy in hoặc hợp tác chia sẻ thiết bị với các doanh nghiệp khác. Giải pháp này giúp bạn tối ưu hóa nguồn lực mà không ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Đồng thời, bạn cũng có thể cân nhắc cắt giảm các chi phí không sinh lợi ngay lập tức để tập trung vào các khoản chi thực sự mang lại giá trị.

6. Đầu tư vào công cụ quản lý tài chính hiện đại

Sử dụng công cụ quản lý tài chính là bước tiến lớn giúp doanh nghiệp nhỏ kiểm soát hiệu quả tài sản ngắn hạn. Ví dụ, phần mềm FreshBooks hoặc Xero giúp doanh nghiệp tự động hóa các quy trình như ghi nhận chi tiêu, theo dõi thanh toán và phân tích hiệu suất tài chính.

Không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, các công cụ này còn giảm thiểu sai sót, tăng độ chính xác trong quản lý dòng tiền. Vì vậy, bạn hãy xem công cụ này như một khoản đầu tư dài hạn thay vì một khoản chi tiêu thông thường.

7. Định kỳ đánh giá và tối ưu hóa tài sản

Doanh nghiệp nhỏ nên thường xuyên rà soát tài sản ngắn hạn để đảm bảo chúng được sử dụng hiệu quả. Ví dụ, nếu nhận thấy khoản đầu tư ngắn hạn như chứng khoán không mang lại lợi nhuận kỳ vọng, bạn hãy cân nhắc chuyển đổi sang các hình thức khác như gửi tiết kiệm ngắn hạn hoặc đầu tư vào thiết bị công nghệ hỗ trợ hoạt động kinh doanh. Khi đánh giá tài sản định kỳ, doanh nghiệp có thể sớm phát hiện ra các vấn đề và tối ưu hóa nguồn lực cho các mục tiêu lớn hơn.

Hiểu rõ “Tài sản ngắn hạn là gì?” và nắm vững cách quản lý chúng sẽ giúp doanh nghiệp nhỏ của bạn vững vàng trước mọi biến động tài chính. 7 mẹo chia sẻ trên không chỉ là giải pháp tức thời mà còn là chiến lược lâu dài để duy trì dòng tiền ổn định và khai thác cơ hội tăng trưởng. Đừng quên theo dõi Tino Group để đón đọc những bài viết hay và hữu ích khác bạn nhé!

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Will Kenton. (2022, March 29). Short-Term Assets: Overview, Benefits and Examples. Investopedia.com. https://www.investopedia.com/terms/s/shortterm.asp
2. Wallstreetmojo. What are Short Term Assets?. Wallstreetmojo.com. https://www.wallstreetmojo.com/short-term-assets/
3. Rachel Chloe. Short-Term Assets: Definition, Types, How to Manage & More. Tagsamurai.com. https://www.tagsamurai.com/what-is-short-term-assets/#Types_of_Short-Term_Assets
4. Lisa Rennie. (2024, June 28). Short-Term Assets vs. Long-Term Assets. Loanscanada.ca. https://loanscanada.ca/business/short-term-assets-vs-long-term-assets/

Những câu hỏi thường gặp